🔧 نحوه اجرای وال پست در ساختمان‌های فلزی و بتنی | آموزش تخصصی و گام به‌گام
در سال‌های اخیر، با الزامی شدن اجرای وال پست در مبحث ششم مقررات ملی، اهمیت دانستن نحوه اجرای وال پست بیش‌ازپیش شده است. وال پست یکی از اجزای حیاتی دیوارهای غیرسازه‌ای است که نقش مهمی در مقاومت ساختمان در برابر نیروهای جانبی مثل زلزله دارد.
📎 پیش از مطالعه، پیشنهاد می‌شود مقاله وال پست چیست؟را برای درک مفاهیم مقدماتی مطالعه کنید.
۱. اهمیت نحوه اجرای وال پست در مقاومت دیوارها
بسیاری از شکست‌های دیوار در زلزله، به دلیل اجرای اشتباه یا ناقص وال پست رخ می‌دهد. وقتی **نحوه اجرای وال پست** اصولی نباشد، نیروهای جانبی به صورت مستقیم به دیوار منتقل و منجر به شکست می‌شود.
اجرای صحیح باعث می‌شود دیوارها درون قاب خود به شکل کنترل‌شده حرکت کرده و نیرو جذب نکنند.
—
۲. آماده‌سازی قبل از اجرای وال پست
در شروع کار، مجری باید بر اساس نقشه‌های اجرایی، موقعیت دقیق وال پست‌ها را مشخص کند.
چک‌لیست اولیه شامل موارد زیر است:
– تعیین محل دقیق اجرای وال پست در کف و سقف
– انتخاب نوع پروفیل (C یا Box)
– آماده‌سازی صفحه‌پلیت یا انکربولت‌ها
– رنگ‌آمیزی اولیه مقاطع فلزی
۳. نحوه اجرای وال پست در ساختمان‌های فلزی
در اسکلت فلزی، اجرای وال پست معمولاً به روش جوشی انجام می‌شود.
گام‌های اصلی عبارت‌اند از:
1. **نصب صفحه‌پلیت کف:** پلیت ۱۰×۱۰ سانتی‌متر روی تیر یا نبشی کف جوش داده می‌شود.
2. **تراز کردن پروفیل عمودی:** با شاقول و تراز لیزری کنترل می‌گردد.
3. **اتصال افقی:** در ارتفاع میانی دیوار، وال پست افقی نصب می‌شود.
4. نحوه اجرای وال پست در ساختمان‌های بتنی
در اسکلت بتنی، به دلیل ماهیت متفاوت اتصالات، از انکربولت یا چسب‌های اپوکسی استفاده می‌شود.
مراحل اجرا شامل:
– سوراخ‌کاری در بتن تیرها
– کاشت بولت فلزی با چسب اپوکسی
– نصب پروفیل عمودی با برس و مهره
– کنترل فاصله انقطاع بین دیوار و سقف
📌 برای خرید وال پست مناسب این نوع سازه، وارد صفحه محصول وال پست شوید.
—
۵. نکات فنی در نحوه اجرای وال پست افقی و عمودی
– ضخامت حداقل پروفیل ۲ میلی‌متر باشد.
– فاصله بین دو وال پست عمودی حداکثر ۳ متر تعیین شود.
– وال پست افقی در ارتفاع ۱٫۵ تا ۲ متر از کف نصب گردد.
– درز انقطاع افقی در بالا و پایین دیوار رعایت گردد.
۶. اشتباهات رایج در نحوه اجرای وال پست
| خطا | تأثیر منفی | راهکار |
|——|—————|———-|
| چسباندن دیوار به سقف | انتقال نیرو به دیوار | رعایت درز انقطاع |
| استفاده از پروفیل سبک | از بین رفتن مقاومت جانبی | انتخاب Box 60×40 حداقل ضخامت ۲ |
| رنگ نکردن بعد از جوش | زنگ‌زدگی | استفاده از اسپری ضدزنگ بلافاصله بعد از جوش |
| نصب بدون کنترل تراز | انحراف دیوار | کنترل با تراز لیزری پیش از تثبیت |
در بازدیدهای میدانی نشان داده شده که در بیش از ۸۰٪ پروژه‌های ضعیف، ایراد اصلی به نحوه اجرای وال پست برمی‌گردد.
—
۷. جزئیات اتصال در نحوه اجرای وال پست (مدل‌های B و T)
دو مدل اجرایی برای اتصال وال پست به سازه وجود دارد:
| مدل | نوع اتصال | توضیح |
|——|————–|———|
| مدل B | جوش مستقیم به تیر یا ستون فلزی | مخصوص اسکلت فولادی |
| مدل T | نصب بین تیر و دیوار با درزگیر ارتجاعی | مخصوص سازه بتنی |
۸. کنترل کیفیت در نحوه اجرای وال پست
برای کنترل نهایی، ناظر باید موارد زیر را بررسی کند:
– کنترل ضخامت پروفیل و ابعاد پلیت
– بررسی کیفیت جوش یا سفتی پیچ‌ها
– اطمینان از وجود فاصله درز انقطاع بالا و پایین
– استحکام دیوار پس از گچ‌کاری
اگر در هر کدام از این موارد نحوه اجرای وال پست صحیح نباشد، کل سیستم دیوار غیرسازه‌ای بی‌اثر خواهد شد.
—
۹. اهمیت درز انقطاع در نحوه اجرای وال پست
یکی از اصول مهم، حفظ جداسازی دیوار از اسکلت اصلی است.
برای ایجاد انقطاع:
– از نوار فوم پلی‌اتیلن ۱۰ میلی‌متری در بالا و کناره‌ها استفاده شود.
– فضای خالی بین دیوار و تیر نباید با گچ پر شود.
– فاصله آزاد در دو طرف دیوار باید با لاستیک درزگیر بسته شود.
۱۰. نحوه اجرای وال پست در دیوارهای بلند
در دیوارهایی با ارتفاع بیش از ۴ متر، استفاده از یک یا دو وال پست افقی الزامی است.
دیوار باید به چهار قسمت تقسیم شود تا انرژی زلزله بهتر توزیع گردد.
در این حالت، دقت در **نحوه اجرای وال پست افقی** تعیین‌کننده پایداری کل دیوار است.
—
۱۱. بررسی اقتصادی نحوه اجرای وال پست
هرچند اجرای وال پست ظاهراً هزینه‌بر است، اما در مقیاس کل پروژه صرفه‌جویی محسوب می‌شود.
مطالعات نشان می‌دهد **در صورت رعایت نحوه اجرای وال پست مطابق آیین‌نامه، هزینه تعمیرات زلزله تا ۷۰٪ کاهش می‌یابد.**
—
۱۲. راهکارهای بهبود نحوه اجرای وال پست
– استفاده از وال پست‌های پیش‌ساخته جهت سرعت بیشتر
– اعمال رنگ ضدزنگ قبل از گچ‌کاری
– استفاده از تراز لیزری برای دقت حداکثری
– آموزش کارگران در خصوص اصول نصب
۱۳. جمع‌بندی
همان‌طور که دیدیم، اجرای صحیح وال پست یک فرآیند فنی و چندمرحله‌ای است؛ از نقشه‌خوانی تا نصب و کنترل نهایی.
توجه به جزئیات در **نحوه اجرای وال پست**، ایمنی سازه و طول عمر دیوارها را افزایش می‌دهد.
برای مشاهده‌ی تصاویر، نقشه‌ها و مشخصات دقیق متریال‌ها، از بخش محصولات وال پست ساختمان بازدید کنید یا مقاله‌ی کاربرد وال پست در ساختمان را بخوانید.
